Bestuurdersaansprakelijkheid; kent u deze al?
Als je een niet incasseerbare vordering hebt op een rechtspersoon (BV, NV, stichting of vereniging), sta je er niet altijd bij stil, dat je onder omstandigheden nog verder zou kunnen kijken. Soms zijn degenen aan te spreken, die bij een rechtspersoon al dan niet als bestuurder betrokken zijn.
Bestuurdersaansprakelijkheid is geen begrip, dat in de wet voorkomt. Het is meer een aanduiding voor een aantal zeer uiteenlopende regels in de wet, die ertoe leiden, dat bestuurders van een rechtspersoon aangesproken kunnen voor schulden van de rechtspersoon. Je zou de volgende soorten bestuurdersaansprakelijkheid kunnen onderscheiden:
1. Oprichtersaansprakelijkheid
2. Registratieaansprakelijkheid
3. Interne aansprakelijkheid
4. Externe aansprakelijkheid
5. Faillissementsaansprakelijkheid
6. Fiscale aansprakelijkheid
Iedereen weet wel, dat een bestuurder bij faillissement van de rechtspersoon onder omstandigheden in privé aansprakelijk gesteld kan worden. Er zijn echter ook een paar minder bekende en minder voorkomende vormen van bestuurdersaansprakelijkheid. Deze minder bekende vormen van bestuurdersaansprakelijkheid kunnen soms toch nog een onverwachte mogelijkheid bieden om uw vordering te incasseren. Een geluk bij een ongeluk, althans voor u als crediteur.
Oprichtersaansprakelijkheid
De levensloop van een rechtspersoon begint bij de oprichting. In die fase zijn degene die handelen namens de op te richten vennootschap hoofdelijk aansprakelijk tot aan het moment, dat de rechtspersoon de handeling bekrachtigt.
Het gaat dus om het aangaan van verbintenissen ofwel het sluiten van contracten namens de rechtspersoon voorafgaand aan de oprichting. Vaak worden huurovereenkomsten voor de oprichting aangegaan. De nieuwe rechtspersoon moet voor haar activiteiten vanaf het begin vaak al over huisvesting beschikken. Het kan echter om allerlei soorten overeenkomsten gaan.
De oprichtersaansprakelijkheid gaat niet alleen over bestuurders. Het gaat om “degene, die namens op te richten vennootschap handelt”. Dat kan iedereen zijn. Vaak is het wel iemand, die bij de oprichting betrokken is en die later ook bestuurder wordt, maar het kan ook een toekomstig medewerker zijn, die namens de op te richten rechtspersoon de handtekening onder een overeenkomst zet of een eenvoudige bestelling doet. Degene, die de overeenkomst aangaat, is in feite zelf de contractspartij. De rechtspersoon, waarvoor hij de overeenkomst wil sluiten, bestaat immers nog niet. Op het moment, dat de rechtspersoon de overeenkomst bekrachtigt, verandert dat. Dan is de rechtspersoon de contractspartij. Degene, die handelde namens de rechtspersoon is dan niet meer verantwoordelijk voor de gevolgen van de overeenkomst.
Als de rechtspersoon de overeenkomst echter ondanks de bekrachtiging niet nakomt, dan kan degene, die gehandeld heeft hoofdelijk aansprakelijk zijn, indien hij of zij bij het aangaan van de overeenkomst wist of redelijkerwijs kon weten dat de rechtspersoon haar verplichtingen niet zou kunnen nakomen. Dat is lastig te bewijzen, maar daarom is er bij de BV en NV een wettelijk vermoeden in het leven geroepen. Indien de BV of NV binnen 1 jaar na oprichting failliet gaat, dan wordt aangenomen, dat degene, die handelde wist of redelijkerwijs kon weten dat de BV of NV de verplichtingen niet kon nakomen. Tegenbewijs is mogelijk, maar vaak erg moeilijk.
Kijk dus eens wat vaker naar de datum van oprichting van een rechtspersoon. Als het een jong bedrijf is, dan zou de overeenkomst wellicht gesloten kunnen zijn voor de datum van oprichting. Dan zijn er nog kansen om uw vordering te incasseren!
Registratieaansprakelijkheid
Bestuurders zijn verplicht om de gegevens van de rechtspersoon op te geven aan het Handelsregister. Zij moeten een kopie van de oprichtingsakte bij het Handelsregister deponeren. Zolang die handelingen niet zijn verricht, zijn de bestuurders aansprakelijk voor elke handeling, die tijdens hun bestuur is verricht en waardoor de rechtspersoon wordt gebonden. Bij stichtingen of verenigingen is de bestuurders overigens niet voor elke handeling aansprakelijk, maar uitsluitend voor eigen handelingen van de bestuurder.
Ook deze registratieaansprakelijkheid kan vergaande gevolgen hebben. Stel, dat voor de rechtspersoon een lening wordt afgesloten met een bank voor de inschrijving in het Handelsregister. Dan zijn de bestuurders daarvoor persoonlijk aansprakelijk.
Overigens eindigt de aansprakelijkheid op het moment, dat de gegevens aan het Handelsregister zijn opgegeven. De notaris zorgt veelal voor de toezending van de stukken aan het Handelsregister. Daarom komt het in de praktijk weinig voor, dat bestuurders te maken krijgen met deze vorm van bestuurdersaansprakelijkheid.
Twijfelt u eraan of een vordering al dan niet op een bestuurder (of een andere bij een rechtspersoon betrokken persoon) verhaald kan worden, leg de kwestie dan eens vrijblijvend voor. We kijken graag even met u mee naar nieuwe mogelijkheden. Bel met Rob Beks op nummer 073 656 11 16. Mailen kan ook: r.beks@beksadvocaten.nl.