Algemeen
In geval van schuldsanering zal doorgaans worden geprobeerd
1) met bestaande schuldeisers overeenstemming te bereiken over de voorwaarden waaronder (een deel van) de bestaande schulden zullen worden voldaan en/of zullen worden kwijtgescholden en
2) nieuwe schuldeisers te vermijden.
De onder 1) genoemde poging zal kunnen leiden tot een overeenkomst met de schuldeisers, een onderhands akkoord genoemd. De onder 2) genoemde poging behoort eerder tot de taak van de manager/directeur, die zijn budget in de gaten moet houden. Een onderhands akkoord kan in beginsel slechts worden overeengekomen met concurrente schuldeisers. Met de Ontvanger der belastingen (preferente schuldeiser) zijn over een onderhands akkoord afspraken te maken, met inachtneming van de in art. 26 par. 3, Leidraad IW 1990 genoemde voorwaarden.
Fiscale gevolgen onderhands akkoord
Een overeengekomen onderhands akkoord kan fiscale gevolgen hebben. Kwijtschelding van een deel van de schuld kan kwijtscheldingswinst opleveren, die de omvang van eventuele compensabele verliezen beinvloedt. Naheffing omzetbelasting kan aan de orde zijn, wanneer de BTW over een schuld waarvan een deel werd kwijtgescholden, daarvoor reeds geheel in vooraftrek werd genomen.
Het onderhands akkoord als overeenkomst
Ten aanzien van een aangeboden onderhands akkoord, kan één van de -meestal vele- schuldeisers dwarsliggen, waardoor een onderhands akkoord niet tot stand komt. Hoewel een schuldeiser, gelet op het beginsel van contractvrijheid, niet tot een overeenkomst gedwongen kan worden, kan dit dwarsliggen in strijd zijn met de redelijkheid en billijkheid en als misbruik van recht worden beschouwd. De President van de Rechtbank Zutphen kreeg recent te oordelen over de eis tot instemming met een aan de schuldeiser aangeboden onderhands akkoord. Hij oordeelde dat van misbruik van recht door een schuldeiser sprake kan zijn, als aan de schuldeisers dezelfde of gelijkwaardige waarborgen als in de Faillissementswet aan schuldeisers in het kader van een aangeboden akkoord geboden worden, het akkoord in een faillissement of surséance van betaling wel tot stand zou zijn gekomen en een faillissement of surséance van betaling grote schade en hoge kosten met zich zal brengen voor betrokkene. Het aangeboden onderhands akkoord dient deugdelijk onderbouwd te zijn, voorzien van bewijsmiddelen, waaruit de vermogenspositie van de schuldenaar aannemelijk wordt gemaakt. Met behulp van een door een onafhankelijke accountant ten behoeve van de schuldsanering opgestelde verklaring, zal in de meeste gevallen de vermogenspositie aannemelijk gemaakt kunnen worden. Voldoet een onderhands akkoord aan voornoemde voorwaarden en hebben nagenoeg alle schuldeisers inmiddels met het onderhands akkoord ingestemd, dan zal een rechter een enkele weigerachtige schuldeiser dus wellicht kunnen veroordelen aan het onderhands akkoord mee te werken.